Maliye, son dönemde fahiş fiyatlara ikinci el araç satanları incelemeye hazırlanıyor. Kamuoyunda sıkça yer alan ikinci el araçların pahalılığı herkesin tepkisini çekmişti. Kısa zamanda çok fazla değer artışı yakalayan al satçıların vergisel işlemlerinin kontrolü ile vergi kayıp kaçağı varsa tespitler oldukça kolay bir şekilde yapılabilir. Yıl içerisinde birden fazla araç satışı yapan devlet memurları da disiplin cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
Galerilerde araç satışları çoğunlukla banka yolu ile yapıldığı için hesap hareketleri ve satın alan kişinin ifadeleri üzerine matrah farkı kolayca tespit edilebilir. Bunun yanında noter kayıtları ile de kıyaslama yapılarak olması gereken kazanç diğer veriler ile kıyaslanarak incelenebilir.
Mesleği araç alım satım işleri olmayan, araç alıp kısa süre içinde yüksek oranda kar ederek satanların ise yıl içerisinde birden çok araç satışı noter veya banka hesap hareketleri ile tespit edilebilir. Böyle bir tespitin yapılması haline bu kişilere Gelir Vergisi mükellefiyeti tesis ettirebilir ve beyan etmedikleri tüm kazançları vergi ziyaı cezası ve diğer cezalar ile birlikte istenebilir. Vergi ziyai cezası ise ödenmeyen vergi kadar ödenmesi gereken bir cezadır.
Örneğin; 2020 Ocak ayında daha önce hiç mükellefiyeti olmayan Bay N kişisi bir araç alıp, aynı fiyata satsın. Bu işlemin ardından yine aynı 2020 yılı içerisinde 220.000 TL’ye almış olduğu aracı 300.000 TL’ye satarsa; vergi idaresince artık bu kişinin araç alım satım faaliyeti konusunda ticari bir işe girdiği yorumlanarak, ticari kazanç elde ettiği düşünülebilir. Bu durumda Bay N yıl sonunda yaptığı alış satıştan kabaca 80.000 TL kâr elde etmiş olur. Eğer bu faaliyeti vergi idaresince tespit edilirse 80.000 TL üzerinden Gelir Vergisi hesaplanabilir. İnceleme sonucunda, yaklaşık 17.000 TL Gelir Vergisi, 17.000 TL Vergi Ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte fatura düzenlememe fiili nedeniyle fatura bedelinin yüzde 10’u oranında her bir fatura için 18.000’i geçmeyecek şekilde özel usulsüzlük cezasına çarptırılabilir. Bu durumda vergi ve ceza toplamı ödenecek tutar 50.000 TL’nin üzerine çıkabilir.
Bu nedenle araç alış satışlarında araçların gerçek bedelleri dikkate alınarak satışın yapılması çok önemlidir. Aracın gerçek satış bedelinden farklı bir tutarda fatura düzenlenmiş ise, bu belge sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge olarak kabul edilebilir ve Vergi Usul Kanunu 359. maddeye göre Vergi Kaçakçılığı suçu işlenmiş sayılır. Bu suç uyarınca kaçırılan vergi tutarının 3 katı kadar vergi ziyaı cezası kesilir ve bu fiili işleyen kişi veya kişiler hakkında 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası istenir.
Ayrıca yıl içerisinde birden çok araç satışı yapan kişinin devlet memuru olduğu tespit edilirse, 657 sayılı kanunun 28. maddesine göre ticari kazancın memurun yapamayacağı işler arasında sayılması nedeniyle memur hakkında disiplin cezası uygulanabilir. Disiplin cezası soruşturması sonucunda memur aynı kanunun 125. maddesinin D bendi uyarınca Kademe İlerlemesinin Durdurulması cezası alabilir.
Araç alışında notere farklı bir rakam beyan etmeye çalışan galericilere ve araç sahiplerine şahit olduysanız ve ödenmesi gereken tüm bedel banka üzerinden ödenmişse yada bir kısmının nakit olarak ödendiğini belgelendirebilirseniz (aynı gün gişeden para çekme vb.), durumu anlatan ihbar dilekçenizi https://ihbar.vdk.gov.tr adresine göndererek bu kişiler hakkınca vergi incelemesinin yapılmasını sağlayabilirsiniz.