Otomobil üretiminin tarihsel gelişimi incelendiğinde üretildikleri ülkelerin, ekonomik, sosyal yaşam, alım gücü, politik ve siyasi durum, coğrafi konum, iklim gibi birçok farklılığın doğrudan veya dolaylı olarak izlerini taşıdıkları görülmektedir.
Bu yazımızda otomobil markalarının doğmasında öncülük eden ülkeleri sırasıyla listeleyeceğiz.
1) Acura, lüks ve yüksek performanslı otomobiller üretmek için Japon otomobil üreticisi Honda tarafından 1986 yılında kurulmuştur.
2) Alfa Romeo, “Anonima Lombarda Fabbrica di Automobili” baş harfleri ve kurucusu Nicola Romeo’nun soy ismiyle oluşan marka 1910 yılında İtalya’da kurulmuştur.
3) Audi, 1885 yılına dayanan marka, kurucusu August Horch’un soy isminin Almanca “Horch” karşılığının Latincedeki tekil anlamı olan “audire-dinle” anlamıyla oluşturulmuştur. Almanya’da 4 farklı şirket tarafından kurulduğu için logosunda dört halka yer almaktadır. Günümüzde tamamına yakın hisseleri Volkswagen AG’ye aittir.
4) BMW, 1913 yılında Karl Friedrich Rapp tarafından uçak motoru üretmek amaçlı Almanya’da kurulan Rapp Motorenwerke GmbH, 1916 yılında Bayerische Motoren Werke GmbH olarak değiştirilmiştir. Otomobil üretimine 1960’lı yıllardan itibaren ağırlık veren BMW, logosunda mavi kısmın gökyüzü, beyaz kısım ise uçak pervanesini göstermektedir. Mini ve Rolls-Royce markalarına da sahip olan BMW motosiklet üretimi de gerçekleştirmektedir.
5) Chevrolet, 1911 yılında İsviçreli Louis Chevrolet öncülüğünde ABD’de kurulmuştur. 2015 sonunda ülkemiz de dahil olmak üzere Doğu ve Batı Avrupa’dan çekilmiştir.
6) Chrysler, Walter Chrysler tarafından 1925 yılında ABD’de kurulmuştur. Chrysler, Dodge, Plymouth ve Jeep markalarıyla üretim yapan şirket 2014 yılında Fiat tarafından satın alınarak Fiat Chrysler Automobilies (FCA) adını almıştır.
7) Dacia, 1966 yılında devlet desteğiyle Romanya’da kurulmuştur. 1999 yılında Renault’a katılmıştır.
8) Devrim, Eskişehir Demiryolu Fabrikası (TÜLOMSAŞ) tarafından 1961 yılında tasarlanıp prototipleri üretilen, seri üretime geçilemese dahi, kısa zamanda alınan başarı ile adından söz ettiren ilk Türk otomobil markası olmuştur.
9) Fiat, Fabbrica Italiana di Automobili Torino isminin kısaltmasıyla Giovanni Agnelli tarafından 1899 yılında İtalya’da kurulmuştur. Günümüzde, Abarth, Alfa Romeo, Chrysler, Dodge, Jeep, Lancia, RAM, Maserati, Ferrari, Iveco markalarının hisselerinin büyük kısmına veya tamamına sahip olabilmiştir. 1968 yılında kurulan TOFAŞ (Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.), Koç Holding ve Fiat Chrysler Automobiles ortaklığıyla faaliyetlerine devam etmektedir.
10) Ford, Henry Ford tarafından 1903 yılında ABD’de kurulmuştur. Aston Martin ve Lincoln markaları da Ford şirketine aittir. Belirli dönemlerde satın aldığı Jaguar, Land Rover, Mercury ve Volvo markalarını şirket politikaları gereği satmıştır. Ülkemizde yapılan otomobil üretimleri ile ilgili ayrı bir köşe açmak gerekirse, Ford Motor Company ve Koç Holding’in birlikte 1959 yılında kurduğu Otosan tarafından üretilen Anadol markası ile 1966’da seri üretime başlanılmıştır.
11) Honda, Soichiro Honda tarafından 1948 yılında Japonya’da kurulmuştur. Motosiklet ile üretime başlayan şirket otomobil, uçak, gemi motoru ve robot gibi pek çok alanda üretim yapmaktadır. Acura markasıyla Amerika ve Kanada’da yüksek oranda satışlar gerçekleştirmektedir.
12) Hyundai, Chung Ju-yung tarafından 1967 yılında Güney Kore’de kurulmuştur. Kia ve Genesis Motors ile hisse ortaklıkları bulunmaktadır.
13) Jaguar, 1945 yılında William Lyons ve William Walmsley tarafından İngiltere’de kurulmuştur. 2008 yılında Ford tarafından Tata Motors’a satılmıştır.
14) Kia, 1944 yılında Güney Kore’de kurulmuştur. Marka ismi, Korean International Automotive’in baş harflerinin kısaltmasıdır. Hyundai ile ortaklığı bulunmaktadır.
15) Land Rover, 1948 yılında İngiltere’de kurulan arazi aracı markasıdır. Jaguar ve Land Rover’ın Tata tarafından 2013 yılında satın alınmasından sonra Jaguar Land Rover markası kullanılmaktadır.
16) Lexus, 1989 yılında Toyota tarafından lüks otomobil satışları için Japonya’da kurulmuştur. ABD’de güvenlik ve sağlamlık açısından en çok tercih edilen markalar arasındadır.
17) Mazda, 1920 yılında Toyo Cork Kogyo adıyla Japonya’da kuruldu. Makine takımları, araç üretimi ve savaş döneminde silah üreten marka 1984 yılında Mazda adını aldı.
18) Mercedes-Benz, 1926 yılında Karl Benz ve Gottlieb Daimler’in şirketlerini birleştirmeleriyle Almanya’da kuruldu. Mars gezegeninin İspanyolca karşılığı olan Mercedes, zarafet anlamına da gelmektedir. Karada, suda ve havada motorlu araçların evrenselliğini simgeleyen yıldız logosu 1909 yılında tescillenmiştir. 1926 yılındaki birleşmeden sonra defne yapraklı çelenk yıldızın etrafında yer almıştır.
19) Mitsubishi, 1870 yılında Iwasaki Yatarō tarafından Japonya’da kurulmuştur. 2. Dünya savaşında dağılmasının ardından toparlanarak günümüzde Japonya’nın gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 10’unu karşılamaktadır.
20) Nissan, 1934 yılında Jidosha-Seizo ve Nihon Sangyo şirketlerinin birleşmesiyle Japonya’da kurulmuştur. Dürüst samuray anlamına gelen Nissan uzun ömürlü ve güvenilirliğini isminin anlamıyla bağdaştırmaktadır.
21) Porsche, 1947 yılında Ferry Porsche tarafından Almanya’da kurulan spor araba markasıdır. Volkswagen AG ile ailesel bağlılıklarla kurulan ortaklık Audi, VW ve Porsche arasında birçok modelde ortak parçalar kullanılmasına neden olmuştur. Seat, Daewoo ve Subaru gibi otomobil üreticileri Porsche şirketiyle danışmanlık anlaşmaları yapmıştır.
22) Renault, 1899 yılında Louis, Marcel ve Fernand Renault kardeşler tarafından Fransa’da kurulmuştur. Savaş zamanlarında tank, uçak, raylı araçlar gibi üretimler de gerçekleştiren şirket Nissan ve Mitsubishi ile yaptığı birlik anlaşmasıyla hafif araçlar birinciliği Volkswagen’den almıştır. 1969 yılında yüzde 49 OYAK ile yapılan ortaklık gereği Bursa’da yer alan fabrikada da üretimi yapılmaktadır.
23) Seat, 1950 yılında devlet kurumu Instituto Nacional de Industria tarafından İspanya’da kurulmuştur. Marka ismi Sociedad Española de Automóviles de Turismo’in baş harflerinden oluşmaktadır. İspanyol binek otomobilleri şirketi anlamına gelmektedir. Günümüzde Volkswagen AG’ye ait bir şirket olmuştur.
24) Skoda, 1895 yılında Çek Cumhuriyetinde Laurin & Klement şirketi tarafından bisiklet yapmak üzere kurulmuş daha sonra motosiklet ve otomobil üretimine başlanılmıştır.2017 yılında Volkswagen AG bünyesindeki Porsche’den sonra en büyük kâr marjına sahip marka olmuştur.
25) Tesla, 2003 yılında Martin Eberhard ve Marc Tarpenning tarafından Amerika’da yer alan silikon vadisinde kurulmuştur. Marka ismi, elektrikle ilgili çalışmalarıyla yaptığı katkılardan dolayı ünlenen Nikola Tesla’nın soyadını taşımaktadır. Şirketin CEO’su Elon Musk, Tesla markasıyla tüketiciye uygun fiyatlı elektrikli araç üretmeyi amaçlayan bir otomobil üreticisi olduğunu belirtmektedir.
26) TOGG, 2018 yılında devlet desteğiyle Anadolu Grubu (yüzde 19), BMC (yüzde 19), Kök Grubu (yüzde 19), Turkcell (yüzde 19), Zorlu Holding (yüzde 19) ve TOBB (yüzde 5) ortaklığıyla yerli elektrikli, akıllı, otonom otomobil üretme amacıyla Türkiye’de kurulmuştur. TOGG’un ilk seri üretim araçlarını 2022 yılında pazara sunması ilgiyle beklenmektedir.
27) Toyota, 1937 yılında Kiichiro Toyoda tarafından Japonya’da kurulmuştur. Ünlü Forbes iş dergisine göre en değerli markalar kategorisinde 11. sırayı alan Toyota en büyük otomotiv şirketidir. Land Cruiser ve Corolla modelleriyle dünya çapında büyük satış rakamları elde etmeyi başarabilmiştir.
28) Volkswagen, 1937 yılında halk otomobili üretimi için Alman Otomotiv Birliği’ne kurdurulmuştur. Markanın Almanca karşılığı halkın arabası anlamına gelmektedir. Audi, Bentley, Bugatti, Lamborghini, Porsche, Seat, Skoda, Scania markalarına da sahip olmuştur.
29) Volvo, 1927 yılında Assar Gabrielsson ve Gustav Larson tarafından İsveç’te kurulmuştur. Sağlamlık ve güvenlikle öne çıkan Volvo araçları teknolojik olarakta geçmişten günümüze birçok yenilikler gerçekleştirerek diğer markalara da faydalar sağlamıştır. 2010 yılında Çinli otomobil üreticisi Geely’ye satılmıştır.